Sinop’un eşsiz mühendislik eserleri kaybolmaya yüz tutuyor!
Karadeniz’e özgü serender yapıları, Türkiye’nin kırsal mimarisinde önemli bir yere sahip olup gün geçtikçe yıkılmakta ve unutulmaktadır. Bu yapılar, ahşap malzemeden inşa edilmiş olup dört veya altı direk üzerine oturmaktadır. Estetik görünümleri ve işlevsellikleri ile dikkat çeken serenderler, farelerden korunan ürünleri serin bir ortamda saklamak için idealdir. Aynı zamanda bu yapıların alt kısmı odun deposu, tezgah veya çalışma alanı olarak da kullanılmaktadır.
Tayland’ın geleneksel mimarisinden esinlenerek yapılan bungalov evlerin Türkiye’de yaygınlaşması, yerel yapılar konusunda farkındalığın ne kadar az olduğunu gözler önüne sermektedir. Karadeniz’in geleneksel serenderleri ise hak ettikleri ilgiyi görmemektedir.
Sinop’un dağ köylerinde hala birkaç örneği bulunan serenderler, sadece geçmişin bir parçası olmanın ötesinde gelecekteki kırsal turizm için önemli bir potansiyel barındırmaktadır. Bu yapılar, üst kısımları depo olarak kullanılırken alt kısımları yaz aylarında serin bir sığınak olarak hizmet vermektedir. Pekmez üretimi, odun ve tarım malzemelerinin saklanması gibi amaçlarla kullanılan bu alanlar, bazı bölgelerde küçük yaşam alanlarına dönüştürülmüştür.
Özellikle yerel halk, bu yapıların restore edilerek turizme kazandırılmasını istemektedir. Gelen ziyaretçilerin konaklayabileceği geleneksel ahşap pansiyonlara dönüştürüldüğünde, kültürel miras korunacak ve kırsal ekonomiye katkı sağlanacaktır. Ancak şu anda birçok serender, bakım eksikliği nedeniyle yıkılmak üzere veya odun olarak kullanılmak üzere satılmaktadır.
Yerel halkın ortak talebi şudur: “Bu yapılar sadece nostaljik hatıralar değil, aynı zamanda kültürel miraslardır. Göz göre göre kaybolmalarına izin verilmemelidir. Modern uyarlamalarla bungalov evler gibi turizme kazandırılabilirler. Bu şekilde korunup yaşatılabilirler.”
Doğayla uyumlu yapısı, işlevselliği ve estetik detaylarıyla serenderler, Karadeniz’in unutulmaya yüz tutmuş hazineleri olarak tekrar keşfedilmeyi beklemektedir.
Kaynak: Vitrinhaber.Com
